Nashrdan Keyingi Muhokamalar va Tuzatishlar

1. Kirish
“Uzbek Journal of Modern Physics” nashr etilgan ilmiy ma’lumotlarning yaxlitligi va aniqligini saqlashga intiladi. Biz ilm-fan doimiy kashfiyot va takomillashtirish jarayoni ekanligini tan olamiz va nashr etilgan ishlar vaqt o‘tishi bilan muhokama, aniqlash yoki tuzatishlarni talab qilishi mumkin. Ushbu siyosat “Uzbek Journal of Modern Physics”ning nashr etilgan maqolalar bo‘yicha ilmiy muhokamalarga qo‘shilish va kerak bo‘lganda tuzatishlar, maqolalarni qaytarib olish, tashvishlar bildirish va boshqa nashrdan keyingi yangilanishlar bo‘yicha proseduralarni belgilaydi. “Uzbek Journal of Modern Physics” nashr etilgan maqolalar bilan bog‘liq barcha masalalarni hal qilishda “Publication Ethics Committee” (COPE) tomonidan berilgan tavsiyalarni amal qiladi.

2. Tavsif

  • Nashrdan Keyingi Muhokama:
    Ilmiy diskurs nashr etish bilan tugamaydi. “Uzbek Journal of Modern Physics” nashr etilgan ishlar bo‘yicha doimiy muhokamani qadrlaydi va rag‘batlantiradi, bu esa sanoat muhandisligi va tizimlarni optimallashtirish sohasidagi bilimlarni chuqurlashtirish va aniqlashning vositasi hisoblanadi.

  • Nashrdan Keyingi Tuzatishlar Zarurligi:
    Nashr etilgan maqolalarda turli sabablarga ko‘ra tuzatishlar kiritilishi mumkin, jumladan:

    • Mualliflar yoki jurnal tomonidan sodir etilgan xatoliklar, bu xatoliklar ishning tushunilishini yoki talqinini ta’sir qilishi mumkin, lekin uning asosiy xulosalarini qadrsizlantirmaydi.

    • Nashrdan keyin mavjud bo‘lgan yangi muhim ma’lumotlar yoki dalillar, ular asl xulosalarni yoki natijalarni sezilarli darajada o‘zgartirishi mumkin.

    • Tadqiqotning nohaqligi (masalan, plagiat, ma’lumotlarni soxtalashtirish yoki ishlab chiqish), bu nashr etilgan ishning ishonchliligini yoki barqarorligini buzadi.

  • Nashrdan Keyingi Tuzatishlar Turlari:

    • Tuzatishlar: Nashr etilgan maqolada kutilmagan va muhim xatoliklar yoki kamchiliklarni to‘g‘rilash uchun nashr etiladi. Bular quyidagilarni o‘z ichiga olishi mumkin:

      • Tuzatish: Muallif tomonidan qilgan xatolik.

      • Typografik xato: Jurnal tomonidan ishlab chiqarish jarayonida yuzaga kelgan xato.

    • Qaytarib olish: Nashr etilgan maqolani ilmiy ro‘yxatdan olib tashlash mexanizmi, agar maqolaning xulosalari jiddiy xatolik tufayli ishonarsiz bo‘lsa (masalan, hisob-kitob xatolari yoki tajriba xatoliklari, shunday kattalikdagi xatoliklar bilan, asosiy xulosalar endi asosli emas) yoki nohaqlik bilan olib borilgan tadqiqotlar (masalan, ma’lumotlarni soxtalashtirish, fosh etish, plagiat), ortiqcha nashr etish yoki etik tadqiqotlar.

    • Tashvishlar bildirishi (EoC): Tahririyat tomonidan nashr etilgan maqolaning ishonchliligi yoki haqiqiyligi bo‘yicha jiddiy shubhalar mavjudligi haqida o‘quvchilarni ogohlantirish uchun chiqarilgan bildirishnomalar, odatda bu holda ehtimoliy nohaqliklar bo‘yicha tekshiruv olib borilmoqda yoki tekshiruv yakuniy natijalarga olib kelmagan, lekin maqolaning ishonchliligi bo‘yicha jiddiy shubhalar qolmoqda.

    • Qo‘shimchalar: Mualliflar tomonidan maqolaga qo‘shimcha ma’lumot kiritish, bu ishni o‘quvchilar tomonidan to‘liq tushunilishi uchun zarur deb hisoblanadi (masalan, metodlarni kengaytirish yoki aniqlash), lekin u asl maqoladagi xatoni to‘g‘rilashni anglatmaydi.

    • Versiyalar/yangilanishlar: Ba’zi hollarda, yangi va muhim ma’lumotlar yoki talqinlar maqolani yangilanishini talab qilishi mumkin, bu esa aniq versiya bilan amalga oshiriladi va original nashrdan farq qilish uchun belgilangan. “Uzbek Journal of Modern Physics” bunday yangilanishlarni har bir holatda alohida ko‘rib chiqadi.

3. Siyosat

  • Ilmiy Munozaralarni Rag‘batlantirish:
    “Uzbek Journal of Modern Physics” konstruktiv va hurmatga loyiq muhokamalarni nashr etgan maqolalari haqida qabul qiladi.
    Jurnal o‘quvchilarga va mualliflarga bunday muhokamalarda ishtirok etish uchun aniq mexanizmlar taqdim etadi (masalan, tahririyatga xatlar, onlayn izohlar, agar mavjud bo‘lsa).

  • Yozuvlarning Yaxlitligini Saqlash:
    “Uzbek Journal of Modern Physics” nashr etadigan ilmiy materiallarning aniq va yaxlit bo‘lishi uchun asosiy mas’uliyatni o‘z zimmasiga oladi.
    Jurnal nashr etilgan maqolalarda tasdiqlangan xatoliklar, noaniqliklar yoki buzilishlarni bartaraf etish uchun zarur va o‘z vaqtida choralar ko‘radi.

  • Shaffoflik va Aniqlik:
    Nashrdan keyingi barcha tuzatishlar (tuzatishlar, qaytarib olishlar, tashvishlar bildirish, qo‘shimchalar) aniq ko‘rsatilgan holda nashr etiladi, tezda va doimiy ravishda original maqolaga bog‘langan holda barcha onlayn versiyalarda chop etiladi.
    Bunday o‘zgartirishlar kiritish sabablari nashr etilgan xabarda aniq bayon etiladi.

  • Qarorlar qabul qilishda tarafkashlikka yo‘l qo‘ymaslik:
    Tuzatishlar, qaytarib olishlar yoki tashvishlar bildirish bo‘yicha qarorlar tahrirchi tomonidan mavjud dalillarni diqqat bilan ko‘rib chiqib, tegishli tomonlar (mualliflar, ekspertlar va ehtimol institutlar yoki etik komitetlar) bilan maslahatlashib qabul qilinadi.
    Ushbu qarorlar obyektiv ravishda, mualliflarning maqomiga, tegishliligiga yoki yuqori martabasiga qaramay qabul qilinadi va COPE tavsiyalariga rioya qiladi.

  • Qaytarib olish uchun asoslar:
    Qaytarib olish quyidagi hollarda ko‘rib chiqiladi:

    • Jiddiy xatoliklar tufayli natijalar ishonarsiz ekanligini ko‘rsatadigan aniq dalillar (masalan, hisob-kitob xatolari yoki tajriba xatoliklari), yoki nohaqlik bilan olib borilgan tadqiqotlar (masalan, ma’lumotlarni soxtalashtirish, fosh etish, plagiat).

    • Plagiat.

    • Ortiqcha (takrorlangan yoki o‘xshash) nashr etish, maqola adabiyotga yangi hissa qo‘shmasligi.

    • Etik tadqiqotlar, masalan, zarur etik tasdiqlashlar yoki xabardorlikni olishning yo‘qligi.
      Qaytarib olishlar odatda maqolaning umumiy xulosalariga katta ta’sir qilmaydigan kichik xatoliklar uchun amalga oshirilmaydi.

  • Tashvishlar bildirishdan foydalanish:
    Tashvishlar bildirish quyidagilarda ko‘riladi:

    • Mualliflar tomonidan tadqiqotlar yoki nashr etish bo‘yicha nohaqliklar mavjud emasligi haqida ishonchli dalillar yo‘q, lekin natijalarning ishonchliligi bo‘yicha asosli tashvishlar mavjud.

    • Nashr etish bo‘yicha ehtimoliy nohaqliklar tekshirilayotgan yoki tekshiruv davom etayotgan bo‘lsa, tahririyat o‘quvchilarni ogohlantirishni xohlaydi.

    • Tashvishlar bildirish vaqtinchalik choradir va qo‘shimcha ma’lumotlar yoki tekshiruv yakunlangandan so‘ng yangilanadi yoki o‘zgartiriladi.

4. Siyosatni amalga oshirish va materiallash bo‘yicha texnik jihatlar
A. Nashrdan keyingi muhokamalar

  1. Tahririyatga xatlar / Izohlar:
    “Uzbek Journal of Modern Physics” o‘quvchilarga tahririyatga rasmiy xatlar yuborish yoki qisqa izohlar qoldirish mexanizmini taqdim etadi, bunda nashr etilgan maqolalar haqida muhokama yoki tanqidlar mavjud bo‘ladi.
    Materiallar qisqa, konstruktiv va aniq bo‘lishi kerak va faqat “Uzbek Journal of Modern Physics”ning muayyan maqolasiga tegishli bo‘lishi kerak. Ular tahririy tekshiruvdan va kichik tahrirdan o‘tishi mumkin.
    Mualliflarga rasmiy javobni taqdim etish imkoniyati beriladi, bu izoh/kommentariya bilan birga nashr etilishi mumkin.

  2. Onlayn izohlar (agar mavjud bo‘lsa):
    Agar “Uzbek Journal of Modern Physics” maqolalari sahifalarida onlayn izohlar funksiyasini joriy qilsa, qabul qilinadigan foydalanish qoidalari va jamiyat standartlari taqdim etiladi. Izohlar moderatsiya qilinishi mumkin, shunda faqat konstruktiv fikrlar bo‘lib, tuhmat yoki haqoratlar bo‘lmasligi ta’minlanadi.

B. Tuzatishlar (Typografik xatolar va tuzatishlar)

  1. Xatolarni aniqlash va xabar berish:
    Mualliflar, o‘quvchilar yoki ekspertlar “Uzbek Journal of Modern Physics”da nashr etilgan maqolada jiddiy xatolik yoki kamchilikni aniqlagan bo‘lsa, ular bosh muharrirga to‘g‘ridan-to‘g‘ri murojaat qilishlari kerak, xato va uning maqoladagi joyi haqidagi aniq ma’lumotlarni taqdim etishlari kerak.

  2. Xatolarni baholash:
    Bosh muharrir, mualliflar va potentsial ekspertlar yoki tahririyat a’zolari bilan maslahatlashib, xato haqida xabar berilgan maqolaning yaxlitligi va talqini ustida baholashni amalga oshiradi.

  3. Tuzatishlar haqida xabar berish:
    Agar jiddiy xato tasdiqlansa, rasmiy tuzatish xabari chiqariladi (Muallifning xatosi uchun tuzatish, Jurnalning xatosi uchun typografik xato).
    Tuzatish xabari iqtibos olinadigan bo‘lib, xatolikning mazmuni va tuzatish kiritilganligi aniq ko‘rsatiladi va original maqolaga elektron havola beriladi. Original maqola o‘zgarmasdan qoladi, lekin tuzatish xabari bilan yangilanadi.
    Tuzatish xabarlari bepul nashr etiladi.

C. Qaytarib olish

  1. Qaytarib olish jarayonini boshlash:
    Qaytarib olishga olib kelishi mumkin bo‘lgan barcha tashvishlar “Uzbek Journal of Modern Physics”ning Nohaqliklar siyosatiga muvofiq batafsil tekshiriladi.

  2. Qaytarib olish xabari:
    Agar qaytarib olish zarur deb hisoblansa, rasmiy qaytarib olish xabari chiqariladi.
    Xabar “Qaytarib olish: [Original maqolaning nomi]” deb nomlanadi va bosh muharrir yoki qaytarib olishni boshlagan mualliflar tomonidan tuziladi.
    Qaytarib olish xabari onlayn versiyalar (masalan, jurnalning veb-saytida va bibliografik ma’lumotlar bazalarida) bilan bog‘lanadi va qaytarib olingan maqolada aniq ko‘rsatiladi.
    Xabarda maqolani kim qaytarib olganligi va qaytarib olishning sabablarini tushuntiruvchi aniq va to‘g‘ri bayon etish bo‘ladi.

D. Tashvishlar bildirish

  1. Tashvishlar bildirish:
    Agar tahririyatda nashr etilgan maqolaning ishonchliligi yoki yaxlitligi bo‘yicha jiddiy va asosliligi shubha ostiga olinadigan bo‘lsa, lekin tekshiruv davom etayotgan bo‘lsa yoki yakuniy dalillar hali mavjud bo‘lmasa, tashvishlar bildirish chiqarilishi mumkin.

  2. Mazmun va havolalar:
    Tashvishlar bildirish iqtibos olinadigan xabar sifatida nashr etiladi va muhokama qilinayotgan maqolaga havola beriladi, unda tashvishlar aniq bayon etiladi. Bu vaqtinchalik choradir va o‘quvchilarga ogohlantirish sifatida xizmat qiladi.

  3. Keyingi chora-tadbirlar:
    Tashvishlar bildirish yangilanadi yoki o‘zgartiriladi (masalan, maqolaning haqiqiyligini tasdiqlash, tuzatish yoki qaytarib olish) qo‘shimcha ma’lumotlar yoki tekshiruv natijalari olingach.

E. Qo‘shimchalar

  1. Maqsad:
    Mualliflar maqolalariga qo‘shimcha ma’lumot kiritishni so‘rashi mumkin, agar ular nashr etilgan maqolani to‘g‘ri tushunish yoki talqin qilish uchun zarur deb bilishsa, lekin u asl maqoladagi xatoni to‘g‘rilashni anglatmaydi.

  2. Jarayon:
    Qo‘shimchalar uchun so‘rovlar bosh muharrir tomonidan ko‘rib chiqiladi va ularni ekspertizadan yoki tahririy baholashdan o‘tkazish mumkin. Agar ma’qullansa, qo‘shimchalar alohida iqtibos olinadigan xabar sifatida nashr etiladi va original maqolaga havola beriladi.

F. Tarkibni o‘chirish yoki almashtirish (istisno holatlar)

  1. O‘chirish:
    Juda kam hollarda, maqola onlayn jurnalidan olib tashlanishi mumkin, masalan, agar u tuhmatni o‘z ichiga olsa, qonuniy huquqlarni buzsa (masalan, mualliflik huquqi yoki shaxsiy hayotga hurmat) yoki jiddiy xavf tug‘dirsa (masalan, jamoat salomatligiga tahdid, JOSI doirasida bu kamroq ehtimol). Bunday holatda, olib tashlash sababini tushuntiruvchi xabar nashr etiladi.

  2. Qaytarib olish va almashtirish:
    Agar maqola haqiqiy xatoliklar tufayli qaytarib olingan bo‘lsa va mualliflar xatolarni tuzatib, asosli, to‘g‘rilangan versiyasini taqdim qila olishsa, jurnal, istisno holatlarda, to‘g‘rilangan versiyasini yangi maqola sifatida nashr etishni ko‘rib chiqishi mumkin, bu holda tarix va originalning qaytarib olinganligini tushuntirish uchun izoh beriladi.

G. Nashrdan Keyingi Tuzatishlarni Aniqlashni Ta’minlash
“Uzbek Journal of Modern Physics” nashrdan keyingi tuzatishlar (tuzatishlar, qaytarib olishlar, maqola tugatish bildirishnomalari, qo‘shimchalar) tez va aniq indekslanishini ta’minlash uchun barcha oqilona choralarni ko‘radi va bibliografik ma’lumotlar bazalari va havolalar xizmatlari bilan bog‘lanadi, shunda o‘quvchilarga nashr etilgan maqolalarning holati o‘zgarishi haqida vaqtida xabar beriladi.
Ushbu siyosat “Uzbek Journal of Modern Physics”ning nashr etgan ilmiy yozuvlarining doimiy aniq va yaxlitligini saqlashga bo‘lgan sadoqatini ta’minlaydi.


ISSN 3093-8686 (Online)